Gitar Tarihçesi – Dünya Kültüründe Gitar’ın Gelişimi

0

Muhtelif ağaç çeşitlerinden yapılabilen bir müzik âleti olan gitar, parmak ya da pena ile çalınabilmektedir. En bilinen telli müzik âletlerinden biridir. Genel itibarıyla altı teli bulunan gitar, her çeşit müzik grubunda rahatlıkla kullanılabilmektedir.

Günümüzde özellikle gençlerin sevdiği rock ve pop kültürü ile popülerleşen gitar, geçmişi itibarıyla da oldukça köklü bir yere sâhiptir. İlk defa nerede ve kim tarafından icâd edildiği hakkında net bir bilgi ne yazık ki yoktur. Ancak, günümüzdeki gitara benzer şekilde, ilk çağlardan itibaren kullanılan başkaca müzik âletlerine sıklıkla rastlanabilmektedir. Bu anlamda, Hitit ve Asur medeniyetlerine ait kalıntılarda gitara benzer izler bulabilmekteyiz. Bu medeniyetlere ait kabartmalarda, gitar formundaki çalgı âletlerinin görüntülendiği tespit edilebilmektedir.

Gitar, Anadolu ve Ortadoğu kültürü olarak ortaya çıkmış ancak sistemleşmesi Avrupa ile mümkün olmuştur. Gitarın bu serüveni ise tedricen meydana gelen aşamalardan oluşmaktadır. Öncelikle İran vasıtasıyla Müslüman Araplara geçen gitar, Emevilerin İspanya’yı fethetmesiyle birlikte de Avrupa’ya taşınmış olur. Böylece Avrupa’da gelişme gösteren gitar, günümüze kadar gelebilmiştir.

Bu anlamda gitarlar, yapım ve menşelerine göre birçok türe ayrılmıştır. Ancak tarihsel bakımdan değer görülecek ilk gitarlar, on ikinci asırda ortaya çıkan Mağrip ile Latin gitarlarıdır. Buralarda imâl edilen gitarlar, üç yüz yıl boyunca kullanılır ve on beşinci yüzyıla doğru lavta ismiyle bilinen farklı müzik âleti yönünde gelişme gösterir. On beşinci yüzyılda modern anlamda gitarın ilk numuneleri de Vihuela ismiyle ortaya çıkar. Bu gitar türü mızraplı olması bakımından da modernlik emareleri göstermektedir. Gitarın daha da belirginleşmesi, Guitern adında bir çalgı ile mümkün olmuştur. Bu çalgı, on altıncı yüzyıldan itibaren gitarın da sistemleşmesine yardımcı olmuştur.

Devlet nezdinde örnekleri arasında da on altıncı yüzyıl İngiltere’si örnek gösterilebilir. Bu dönemde sanatçıları koruyan İngiliz Kraliçesi I. Elizabeth, çağının en parlak lavta müziğini de dolaylı olarak oluşturmuştur. On altıncı ve on yedinci yüzyıl içerisindeki en büyük lavta sanarkârları arasında John Dowland gelmektedir.

1700 ve 1800’lü yıllarla birlikte Avrupa ülkelerinde muhtelif gitar teknikleri geliştirilir. Bilhassa on sekizin yüzyıl içerisinde kaliteli gitar sanatkârları yetişmeye başlar. Hatta bu dönemde kimi ünlü bestekârlar da gitarı ilgiyle karşılamış ve gitar için eser yazılmaya başlanmıştır. Bu sanatçılar arasında Carulli, Coste, Carcassi, Shubert, Diabelli ve Berlioz gibi ustalar da bulunmaktaydı.

On sekizinci yüzyılın en önemli gitar figürlerinden biri de İspanyol Fernando Sor’dur. Sor, altı telli gitar üretimi yaparak günümüzdeki gitarın ortaya çıkmasını da sağlamış oldu. Sor aynı zamanda gitar için eğitimler, besteler, etütler ve çalışmalar da düzenlemiştir.

1800’lü yıllara gelindiğinde gitar için önemli değişiklikler uygulandı. Bu değişikliklerin başında gövdesinin genişletilmesi geldi. Bu dönemde başta İspanya’da olmak üzere birçok farklı gitar ustası yetişti. En önemli isim ise Francisco Tarrega’dır. Tarrega, Beethoven ve Bach’ın bestelerini gitara uyarlamış ve büyük sükse yaratmıştı.

Dönemin en önemli isimleri arasında ise Andres Segovia gelmektedir. Segovia, naylon tel kullanarak gitar için bir yenilik getirmiştir. Onun öğrencisi Alirio Diaz da, Türk halkına verdiği konserlerle gitarın ülkemizde yaygınlaşmasını sağlamıştır. Bu ikili, gitarın beynelmilel sahada tanınmasını sağlamış ve her kesime sevdirmeyi başarmışlardır.

Günümüzde gitar, orkestralar için vazgeçilmez bir unsur olmakla beraber genç ve yaşlı her kesim tarafından sevilerek kullanılmaktadır. Bu anlamda her türlü müzik türünde kullanılabilmesi de, tercih edilmesinde etkendir.

Önemli Not: Bilgiler çeşitli internet sayfalarından ve kaynaklardan derlenmiştir. Bu nedenle doğruluğu tartışmalıdır. Bilgi hatalarıyla ilgili düzeltmeleri, kaynakları ile birlik iletişim sayfasını kullanarak bize iletebilirsiniz. İletilen kaynaklara göre bilgiler en kısa sürede düzenlenecektir

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu website, kullanıcı deneyimini arttırmak için çerezleri kullanmaktadır. Sitemizi kullanarak bunu kabul etmiş sayılırsınız. KabulDaha Fazla Bilgi